www.apbezpieczenstwo.fora.pl

Karo!ina:) · Wysłany: Pią 18:00, 26 Lut 2010 Temat postu: Wykład 16.02.2010

Notatka z wykładu Very Happy

Filozofia wg Bacona

Metodologiczne pomysły renesansu i jego empirystyczne dążności zewulowały dojrzały wyraz w końcu epoki w pismach Bacona Francisa (1561 - 1626). Podzielił on nauki na trzy grupy odpowiednio do trzech władz duszy: dziedzinę pamięci stanowi historia, dziedzinę wyobrażeń poezja a dziedzinę rozumu nauka w ściślejszym rozumieniu, czyli filozofia. Nazwę historia nadawał on wszelkiemu opisowi jednostkowych faktów dotyczących czy to przyrody (historia naturalna) czy to człowieka (historia społeczna). Nawet filozofię poddawał wszelkiemu poznaniu ogólnemu ( przedmiotem jej wg Bacona jest Bóg, przyroda i człowiek). Bacon twierdzi że prawdy objawione są rzeczą wiary i leża poza zakresem filozofii. W wiedzy Bacon widział nie tylko prawdę ale potęgę człowieka w jego walce z przyrodą. Bezskuteczna jest kontemplacyjna wiedza i książkowość: ”Trzeba nie oglądać lecz badać przyrodę przez czynne zabiegi, eksperymenty”. Trzeba operować nie założeniami lecz doświadczeniem. Nauka ma do wyboru dwie drogi: droga od danych zmysłowych do najogólniejszych twierdzeń by z nich potem dedukować dalsze stwierdzenia, druga droga - dane zmysłowe uogólniane są stopniowo, to jest droga właściwa „Dlatego umysłowi ludzkiemu nie skrzydeł potrzeba lecz ołowiu”. Stopniowe uogólnienie wiedzy to jest indukcja. Właściwa metoda nauki. Rozum jest tak samo potrzebny nauce indukcyjnej jak zmysły. Eksperyment wynagrodzi braki zmysłowe, a indukcja braki rozumu. Eksperyment służy do ustalania faktów, indukcja do ich uogólniania. „Praca naukowa nie ma być samym zbieraniem jak praca mrówek ani też samym snuciem własnych nici jak praca pająków, lecz ma być podobna do pracy pszczół: ma zabierać i to co zebrała przerabiać”. W „Nowym Organum” Bacon wyróżnił cztery przesady, które zamieniają obiekty w poznanie. Te obiekty nazwał idolami.
* Idola tribus to są złudzenia plemienia. Wynikają one z właściwej człowiekowi natury, rozum i nasze zmysły ujmują rzeczywistość stosownie do naszej wiary. Rozum podobny jest do nierównego zwierciadła, które przenosi swoje właściwości na rzeczy i przez to je zniekształca.
* Idola specus to złudzenia jaskini. Wynikają z samej jednostki, a powstają w wyniku osobowych predyspozycji wychowania, zwyczajów, upodobań.
* Idola fori to złudzenie rynku. Sam język prowadzi nas do błędu przez fałszywe znaczenie przypisywane słowom.
* Idola theatri są to złudzenia przekazywane przez koncepcje różnych szkół filozoficznych na podstawie błędnego dowodzenia i całkowicie zmyślonych teorii.

Filozofia Oświecenia
Aspiracje XVII-wiecznej filozofii były przede wszystkim teoretyczne. Czerpała ona swe zagadnienia z nauki, zwłaszcza z nauk najściślejszych tzn. z matematyki i matematycznego przyrodoznawstwa. Oryginalność doktryn z XVII wieku leżała mniej w ich metafizycznym, epistemologicznym uzasadnieniu treści(metafizyka to dział filozofii mający za swój przedmiot różne rodzaje bytów, epistemologia to teoria poznania) to podłoże epistemologiczne było racjonalistyczne i wiek XVII był klasycznym wiekiem racjonalizmu. Jego główni przedstawiciele uznają możliwość poznania struktury rzeczywistości z czystych zasad myślenia. Wzorem stają się metody matematyki ograniczone do niewielu pewnych aksjomatów. Drugi kierunek to empiryzm, który jako podstawa poznania przyjmuje się doświadczenie(doświadczenie zmysłowe). Rzeczywiste są jedynie pojedyncze przedmioty i zjawiska. Właściwie działający rozum może je uporządkować i wyciągnąć z nich indukcyjne wnioski.

Rene des Cartes – Kartezjusz(1596 – 1650). Zasadniczym system światopoglądu Kartezjusza jest dualizm duszy i ciała. Podstawową cechą substancji niematerialnej jest myślenie, a materialnej rozciągłość. W swej kosmologii i kosmogonii wysuwa on hipotezę o naturalnym rozwoju planetarnego. Ciało zwierzęcia i człowieka traktuje jako złożona machinę posłuszną prawom ruchu mechanicznego. Wg wrażeń zmysłowych, ani wyniki myślenia nie dają pewnej wiedzy. Złudzenia zmysłowe sprawiają że świadectwa wrażeń stają się nie pewne, błędy rozumowania powodują że wnioski intelektu stają się wątpliwe. Zacząć zatem trzeba od powszechnego radykalnego wątpienia. Wszelako niezależne nie jako dalece. Pewnym jest w każdym razie to że wątpienie istnieje, ale wątpienie jest aktem myślenia, ponieważ wątpię znaczy myślę. Przeto istnienie mojego wątpienia. „Być może że ciało moje w rzeczywistości nie istnieje, być może, że jakiś nikczemny i wszechmocny oszust stworzył mnie takim, że tylko wydaje mi się że mam ciało, a w rzeczywistości nie mam go, ale ja wiem bezpośrednio, że jako wątpiący myślący nie jestem widziany lecz istnieje, myślę więc jestem”.
Cogito, ergo sum – myślę więc jestem

Kartezjusz jest jednym z twórców geometrii analitycznej, wprowadził metodę układów współrzędnych, od niego też początek bierze system znaków algebraicznych. W mechanice wskazał Kartezjusz na względność spoczynku. Sformułował ogólne prawo działa i przeciwdziałania, a także prawo zachowania się w przypadku zderzenia ciał. W optyce Kartezjusz uzasadnił prawo stwierdzające stały stosunek sinusa kąta padania promieni do sinusa kąta jego załamania. U podstawy teorii kosmogonicznej Kartezjusza leży myśl o naturalnym rozwoju układu słonecznego, rozwoju zdeterminowanym właściwości materii i ruchu ich różnorodnych cząstek. Są podstawową formą ruchu materii kosmicznej, uważał ruch wirowy jej cząstek. Przeciwstawiając się fizyce średniowiecznej Kartezjusz stara się sprowadzić całą jakościową różnorodność zjawisk przyrody do materii tożsamą z przestrzeni do jej materii. Ruch powstaje w wyniku impulsu który, jedno ciało otrzymuje od drugiego. Przemieszczane ciała są względne. Wg Kartezjusza Bóg stworzył świat: mocą swoją zachowuje w materii stałe, tą samą ilość ruchu i spoczynku jaką włożył w akcje stworzenia. Człowiek to realne skojarzenie bezdusznego martwego mechanizmu z rozumną duszą, obdarzoną wolą i myślą. Kartezjusz dowodzi, że stan ciała uwarunkowany jest stanem duszy i odwrotnie, sam Bóg zespolił duszę z ciałem, odróżniając tym samym człowieka od zwierzęcia. Przyczynę niezadowalającego stanu nauki Kartezjusz widział w braku odpowiedniej metody. Metoda stałą się głównym hasłem i pierwszym zadaniem jego filozofii. Kartezjusz zabiegał nie o taką metodę, która tylko ułatwi zdobywanie wiedzy, ale o taką, która zapewni jej niezawodność. Miarą niezawodnej wiedzy była dla niego jasność i wyraźność. Jasne i wyraźne dla Kartezjusza było to co proste,. Nauce potrzebna jest metoda, która wykrywa proste składniki myśli. To zadanie może spełniać metoda analityczna jaka stosowana jest w arytmetyce. Chciał aby wszystkie nauki stały się podobne do matematyki. Dążył aby wszystkie nauki ograniczyć do nauk ilościowych. W przekonaniu że ta metoda występuje we wszystkich naukach, pracował nad stworzeniem powszechnej nauki.

Spinoza Baruch (1632 – 1677) wybitny myśliciel XVII wieku. Główne jego dzieło „Etyka” jest podzielona na 5 części:
1. „O Bogu”
2. „O naturze i pochodzeniu duszy”
3. „O pochodzeniu i naturze afektu”
4. „O niewoli ludzkiej” (O siłach afektu)
5. „O mocy rozumu”(O wolności ludzkiej)

Zacząć od Boga oznacza że kiedy przedstawienie Boga jest fałszywe to obraz człowieka nie może być właściwy. Bóg jest substancją bezwzględnie nieskończoną, która nie zawiera w sobie żadnego zaprzeczenia w więc składa się z niezaprzeczenie wielu atrybutów. Spinoza wyprowadza z tego wniosek że Bóg istnieje w sposób konieczny że jest nieskończoną substancją i dlatego jest nieskończony. Dlatego rzeczy rozciągłe i myślące są atrybutami Boga albo pobudzeniami atrybutów Boga.
Panteizm – poglądy teologiczne i filozoficzne lub przekonania religijne utożsamiające Boga ze światem, często rozumianym jako przyroda. Panteizm często łączył się z ideami rozumnego rozwoju wszechświata, jedności, wieczności oraz żywości świata materialnego. Neguje istnienie Boga jako istoty rozumnej, głosi zaś przenikanie Boga we wszystkie substancje ziemskie.
Potem Spinoza przechodzi do metafizyki człowieka. Jej podstawę stanowi teza że rozciągłości i myślenie są atrybutami jednej substancji, którą możemy pojąć. Wynika z tego porządek i związek idei jest taki sam jak porządek i związek rzeczy. Rzeczy i idee stają się rzeczywiste tylko wtedy gdy są włączone do boskich atrybutów. Ciało ogólnie stanowią objawy Boga związane z atrybutami rozciągłości a idee z atrybutem myślenia. Zgodnie z teoria poznania Spinozy idee ludzkiego umysłu wtedy są adekwatne i prawdziwe kiedy się odnoszą do Boga. Każda prawdziwa idea jest w Bogu ponieważ idee stanowią związek z myśleniem atrybutu Boga. Spinoza odróżnił 3 sposoby poznania:
1. zmysłowe, które powstaje przez doznanie oraz wytwarza mętne nieuporządkowane pojęcia gatunkowe
2. racjonalne, w którym wnioskując posługujemy się pojęciami ogólnymi
3. intuicyjne, które poznaje to co wiekuiste

Tylko 1 poznanie może być źródłem błędu. Spinoza próbował oddzielić filozofię od teologii. Tym samym stworzył podstawy historycznej, filozoficznej krytyki Biblii.

Hobbes Thomas (1488 – 1679) jego ogólna koncepcja była materialistyczna ale ten materializm był inny niż starożytny. Dla starożytnych świadomość była własnością niektórych podzielnych atomów a dla Hobbes to już funkcje ciała wziętego w całość tzn. materializm Hobbesa połączył się z koncepcja mechanistyczną filozofii XVII-wiecznej. Punktem wyjść teorii poznania Hobbesa jest stwierdzenie że przedstawieniom odpowiadają rzeczy niezależne od myślenia( przez mechaniczne oddziaływanie ruchu przedmiotów zewnętrznych przenosi się na organy zmysłowe, a następnie przez reakcje wewnętrzną tchnień zmysłowych, powstają odpowiednie obrazy w mózgu). Hobbes odrzuca tradycyjne wyobrażenie że człowiek z natury jest istotą polityczną. W stanie natury poza prawem j państwem jedyną postawa stosunku między ludźmi jest ich własna korzyść stosownie do ich naturalnych predyspozycji. W stanie natury każdy człowiek jest równy dlatego ma prawo do wszystkiego tzn. może posiadać i czynić to co chce, ponieważ każdy dąży do własnych korzyści ze szkodą dla innych, wynika stąd że ludzie żyją nie mając nad sobą mocy która by ich wszystkich trzymała w strachu, to znajdują się w stanie który zwie się wojną i to w stanie takiej wojny jak gdyby każdy był w wojnie z każdym innym. Ten stan wojny jest wieczny. Bezpieczeństwo można osiągnąć wtedy, kiedy zrezygnuje się z prawa wszystkich do wszystkiego, nadając prawa szczegółowe czego można dokonać na podstawie wiążącej wszystkich umowy. Prawa natury będą przestrzegane tylko wtedy gdy jednostki podporządkują swoje wole jednej jedynej woli.